Uzmanlardan uyarı: Hızla yayılabilir! Antibiyoriklere karşı direnç sağlıyor!

Tifo tedavisinde antibiyotikler önemli bir yer tutsa da, son otuz yılda bakterilerin yaygın kullanılan ilaçlara karşı direnç geliştirdiği gözlemlendi. S. Typhi artık ampisilin, kloramfenikol ve trimetoprim/sülfametoksazol gibi birinci nesil antibiyotiklere karşı dirençli hale gelmiş durumda. Ayrıca, florokinolonlar ve üçüncü nesil sefalosporinler gibi daha yeni antibiyotiklere karşı da direnç kazanmaya başladığı belirtiliyor.

2016 yılında Pakistan’da ilk kez tanımlanan "aşırı dirençli" (XDR) tifo türü, kısa sürede baskın bir genotip haline geldi. 2019 itibarıyla, XDR tifo vakalarının sayısı hızla artarken, bu dirençli türler Güney Asya’nın ötesine geçerek Güneydoğu Asya, Doğu ve Güney Afrika, Birleşik Krallık, ABD ve Kanada gibi bölgelere yayıldı.

Tifo tedavisinde halen etkili olan son ağızdan alınabilir antibiyotik azitromisin, direnç geliştiren mutasyonların etkisi altında. Bu mutasyonların XDR türlerine yayılması durumunda, ağızdan alınabilir etkili antibiyotiklerin tamamen etkisiz hale gelme riski bulunuyor. Böyle bir senaryo, tedavi edilemeyen vakalarda ölüm oranlarının yüzde 20’ye kadar çıkmasıyla ciddi bir küresel sağlık krizine yol açabilir.

Uzmanlar, tifo salgınlarının önlenmesinde tifo konjuge aşılarının önemine dikkat çekiyor. Pakistan, tifoya karşı rutin aşılama programını başlatan ilk ülke olarak öncü rol üstlenirken, diğer ülkelerin de benzer adımlar atması gerektiği vurgulanıyor. Hindistan’da yapılan bir araştırma, kentsel alanlardaki çocukların aşılanmasının tifo vakalarını ve ölümleri yüzde 36 oranında azaltabileceğini ortaya koyuyor.

Tifo vakalarının yüzde 70’i Güney Asya’dan kaynaklanmasına rağmen, COVID-19 pandemisi modern ve küreselleşmiş dünyada hastalıkların hızla uluslararası boyut kazandığını gösterdi. Sağlık uzmanları, ülkelerin tifo aşılarına erişimi artırması, yeni antibiyotikler geliştirmesi ve mevcut ilaçların etkisini koruyacak politikalar benimsemesi gerektiği konusunda uyarılarda bulunuyor.