Gizemli radyo sinyali şaşırtıcı bir galaksiye kadar izlenildi

Amsterdam Üniversitesi'nden gökbilimci Danté Hewitt, hızlı radyo patlamalarının (FRB) genellikle büyük ve yıldız oluşumunun aktif olduğu galaksilerde gözlemlendiğini belirterek, bu durumun, süpernova patlamaları sonucu oluşan magnetarların FRB kaynağı olabileceği düşüncesini güçlendirdiğini ifade etti. Ancak FRB 20190208A'nın son derece düşük kütleli bir galaksiden gelmesi, bilim insanları için beklenmedik bir keşif oldu.

Milisaniyeler süren hızlı radyo patlamaları, çok kısa sürede 500 milyon Güneş’in yaydığı kadar enerji açığa çıkarabilir. Çoğu yalnızca bir kez gerçekleşir ve tekrarlanmaz, bu da kaynağını belirlemeyi zorlaştırır. Ancak bazıları belirli aralıklarla tekrar eden sinyaller yayarak gözlemlenmelerini kolaylaştırır.

The Astrophysical Journal Letters'da yayımlanan araştırmaya göre, FRB 20190208A ilk olarak Şubat 2019'da tespit edildi. Hewitt ve ekibi, radyo teleskoplarıyla 65,6 saat süren bir gözlem gerçekleştirdi ve 2021 ile 2023 yıllarında iki yeni patlama daha kaydetti. Bu veriler sayesinde sinyalin gökyüzündeki konumu netleşti, ancak ilk analizlerde görünür bir galaksiye rastlanmadı.

Daha sonra Gran Telescopio Canarias ile yapılan derin gözlemler, sinyalin çok soluk bir cüce galaksiden geldiğini ortaya koydu. Bu galaksinin 7 milyar ışık yılı uzaklıkta olduğu tahmin ediliyor ve böylece FRB 20190208A, şimdiye kadar tespit edilen en uzak hızlı radyo patlamalarından biri olarak kayıtlara geçti.

Bu keşif, tekrarlayan hızlı radyo patlamalarının cüce galaksilerle ilişkili olabileceğine dair yeni ipuçları sunuyor. Hewitt, düşük metal içeriğine sahip cüce galaksilerin evrendeki en büyük yıldızları barındırabileceğini ve bu yıldızların süpernova patlamalarıyla yüksek manyetik alanlı nötron yıldızlarına, yani magnetarlara dönüşebileceğini belirtti. Tekrarlayan FRB’lerin bu magnetarlar tarafından üretildiğini düşündüklerini ekledi.

Ancak bu keşif, FRB’lerin doğasına dair tüm bilinmezleri aydınlatmış değil. Şu ana kadar yalnızca birkaç hızlı radyo patlamasının kaynağı netleştirildi ve bu olayların nasıl meydana geldiğini tam olarak anlamak için daha fazla gözlem yapılması gerekiyor. Hewitt, FRB’lerin kesin kaynağını belirleyebilmek adına hem son derece hassas radyo gözlemlerine hem de büyük optik teleskoplarla gerçekleştirilecek derin uzay görüntüleme çalışmalarına ihtiyaç duyulduğunu vurguluyor.