Çin, Rusya ve İran'dan ABD'ye yaptırımların kaldırılması çağrısı!

Çin Dışişleri Bakan Yardımcısı Ma Caoşu, Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov ve İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Kazım Garibabadi, İran’ın nükleer programı üzerine değerlendirmelerde bulunmak amacıyla Pekin’de bir araya geldi. Görüşme sonrasında yayımlanan ortak bildiride, ABD'nin yasa dışı ve tek taraflı yaptırımlarının kaldırılması ve nükleer müzakerelerin "karşılıklı saygı" temelinde yeniden başlatılması gerektiği vurgulandı.

"SİYASİ DİYALOG, TEK GEÇERLİ YOL"

Çin, Rusya ve İran’ın temsilcileri, nükleer füze programı ile ilgili olarak Pekin’de gerçekleştirilen üçlü toplantının ardından 8 maddelik bir ortak bildiri yayımladı. Bildiride, üç ülkenin, ABD yaptırımlarının kaldırılması ve nükleer müzakerelere ilişkin son gelişmeleri ele aldığı belirtildi. Bildiride, "Üç ülke, tüm yasa dışı ve tek taraflı yaptırımların kaldırılması gerektiğini vurguladı. Ayrıca, karşılıklı saygıya dayalı diplomatik ve siyasi diyaloğun bu konuda tek geçerli ve uygulanabilir yol olduğu ifade edilmiştir. İlgili tarafların, mevcut durumu daha da gerginleştirecek adımlardan kaçınması gerektiği" belirtilmiştir.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 2231 sayılı kararına atıfta bulunularak, durumu daha da tırmandıracak eylemlerden kaçınılması gerektiği ve diplomatik çabaların sürdürülmesi gerektiği vurgulanmıştır.

"İRAN’IN NÜKLEER PROGRAMI BARIŞÇIL AMAÇLI"

Bildiride, üç ülke, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması’na (NPT) saygı gösterilmesinin önemini vurgulamıştır. Çin ve Rusya, İran’ın nükleer programının yalnızca barışçıl amaçlara yönelik olduğunu ve nükleer silah üretme amacı taşımadığını bir kez daha dile getirmiştir.

Ayrıca, İran’ın NPT ve Kapsamlı Güvenlik Anlaşması çerçevesindeki yükümlülüklerine tamamen uyma taahhüdü de olumlu bir şekilde karşılanmıştır. Bildiride, İran’ın Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ile iş birliğini sürdürme kararının desteklendiği belirtilmiş ve "Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması’na taraf bir ülke olarak, barışçıl nükleer enerji kullanım hakkına saygı gösterilmesi gerektiği" ifade edilmiştir.

"İRAN VE RUSYA ÇİN’İN YAPICI ROLÜNÜ TAKDİR EDİYOR"

İran ve Rusya, Çin’in bu süreçteki yapıcı rolünü takdir ettiklerini belirterek, üç ülkenin gelecekte de yakın iş birliği ve görüşmelerini sürdüreceklerini açıklamışlardır. Ayrıca, ortak bölgesel ve uluslararası meselelerin ele alındığı bu görüşmede, iş birliğini Şanghay İşbirliği Örgütü (SCO) ve BRICS gibi çok taraflı platformlarda güçlendirme kararı alınmıştır.

TRUMP’IN İRAN’A YÖNELİK NÜKLEER MÜZAKERE TEKLİFİ

ABD Başkanı Donald Trump, geçtiğimiz hafta İran dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’e mektup göndererek nükleer programa dair müzakerelere davette bulunmuştu. Trump, "Eğer İran müzakerelere girmezse, onlar için çok kötü olur. İran’ın nükleer silahları olmamalı. Başka seçenekler de mevcut," demişti. Ancak İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, "tehdit" olduğu sürece ABD ile müzakere etmeyeceklerini ve İran’ın ABD’nin görüşme "emirlerine" boyun eğmeyeceğini belirtmiştir.

İran, 2015 yılında ABD, Rusya, Çin, İngiltere, Fransa ve Almanya ile bir anlaşma yaparak nükleer programını sınırlamayı kabul etmişti. Bu anlaşma karşılığında İran’a uluslararası yaptırımların kaldırılması öngörülmüştü. Ancak Donald Trump, 2018’de başkanlık döneminin başında anlaşmadan çekildi.