Bosna Hersek'te tansiyon yükseldi: AB ek asker gönderiyor

Avrupa Birliği (AB), Bosna-Hersek'teki federal hükümet ile Sırp entitesi arasındaki gerilimin artmasının ardından, ülkeye takviye barış gücü askeri gönderme kararı aldı. AB'nin barış gücü misyonu EUFOR'dan yapılan açıklamada, Bosna-Hersek'teki kapasitelerinin "geçici olarak" genişletileceği belirtildi. Açıklamada, bu adımın "Bosna-Hersek'teki herkese yardımcı olmayı amaçladığı" ifade edildi. Ancak ek kuvvetin tam olarak kaç askerden oluşacağına dair bir bilgi verilmedi. EUFOR'un şu anda ülkede bin 500 kişilik bir kuvveti bulunuyor. Almanya ise misyona 50 askerle destek veriyor.

NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Pazartesi günü Saraybosna'ya bir ziyaret gerçekleştirecek.

BOSNA'DAKİ GERİLİMİN NEDENLERİ

Bosna-Hersek, 1995 tarihli Dayton Anlaşması ile kuruldu ve bu anlaşma, ülkeyi biri Sırp Cumhuriyeti (RS) ve diğeri Hırvat ve Boşnaklardan oluşan Bosna-Hersek Federasyonu (FBIH) olmak üzere iki entiteden oluşacak şekilde yapılandırdı. RS lideri Milorad Dodik, uzun süredir ayrılıkçı bir gündem izliyor. Dodik, son olarak RS sınırları içinde federal polis ve yargı yetkisini reddeden bir karar aldı. Bu karar, Sırpların federal polis ve yargı birimlerinde çalışmasını yasaklıyor ve ihlal durumunda beş yıl hapis cezası tehdidinde bulunuyor. Dodik, bu kişilere "daha iyi maaşla alternatif işler sunduklarını" söyledi.

Ancak, Bosna Anayasa Mahkemesi, Cuma günü Dodik'in kararlarını askıya aldı. Dodik, geçen ay da "Yüksek Temsilcilik Ofisi (OHR) kararlarına saygı göstermemek" suçundan bir yıl hapis cezasına çarptırılmıştı.

Bosna-Hersek'teki Yüksek Temsilci, Alman dış ilişkiler uzmanı Christian Schmidt. Dayton Anlaşması, Yüksek Temsilciye geniş yetkiler tanıyor. Bu yetkiler, Devlet Başkanlığı Konseyi üyeleri de dahil olmak üzere ülkede barışı engelleyen kişileri görevden almayı ve gerektiğinde yasa çıkarmayı içeriyor.

ABD VE TÜRKİYE'DEN TEPKİLER

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Dodik'in eylemlerini eleştirerek, "Milorad Dodik'in hareketleri Bosna-Hersek'in kurumlarını zayıflatıyor, güvenlik ve istikrarını tehdit ediyor" şeklinde bir açıklama yaptı. Rubio, bölgedeki diğer ülkeleri "tehlikeli ve istikrarsızlaştırıcı davranışa karşı koymaya" çağırdı.

Türkiye Dışişleri Bakanlığı ise geçen hafta yaptığı açıklamada, Bosna-Hersek'teki gelişmeleri yakından izlediklerini belirtti ve "Bosna-Hersek'teki istikrarı zedeleyebilecek tek taraflı eylem ve söylemlerden kaçınılması gerektiğini" vurguladı. Bakanlık, sorunların diyalog ve uzlaşı ile çözülmesi gerektiğini ifade etti.

Bosna-Hersek'in 3,5 milyonluk nüfusunun yaklaşık üçte biri, ülke yüzölçümünün neredeyse yarısını oluşturan Sırp bölgesinde yaşıyor.